بالابر جرثقیل سقفی
در جرثقیل‌های سقفی بالابر یا همان وینچ تأثیرات مهمی در حمل بار دارد. شرکت وزنه پل فلز تأمین‌کننده بالابرها و قطعات یدکی برقی با برندهای دماگ (DEMAG) ، استریت (STREET) ،اشتال (STAHL)، کونه کرین (KONECRANES) ، کیتو (KITO) ، سامسونگ ، پودم (PODEM) ، بالکانسکو و تویو در در کشور ایران می‌باشد.
حالت‌های بالابر
بالابرها در دو حالت دوکاره (بالابری) و چهارکاره (بالابری و عرضی) مورد استفاده قرار می‌گیرند . بالابرهای دو کاره با تابلو برق ، ترولی یا کالسکه ، موتور عرضی و کلید فرمان به چهار کاره تبدیل می‌شوند و در دو مدل تک سرعته و دو سرعته کارایی دارد. برای اینکه بدانیم از چه بالابری در جرثقیل سقفی استفاده کنیم ، باید ارتفاع ، گروه کاری ، تناژ ، دهانه (عرض) و طول سالن بررسی کنیم .
انواع بالابرهای جرثقیل سقفی
وینچ (بالابر) جرثقیل سقفی در دو نوع برقی و دستی در بازار موجود می‌باشند. که بالابرهای دستی برای تناژهای کمتر از ۲ تن استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که بالابرهای برقی به خودی خود ، به دو نوع سیم بکسلی و زنجیری(به صورت تک فال (قلاب) و دو فال) تقسیم می‌شوند .
بالابر برقی سیم بکسلی در جرثقیل‌های سقفی و دروازه‌ای
جرثقیل‌ها و بالابرهای سقفی انواع و اشکال مختلفی دارند و همگی در داشتن قطعه‌ی کارکردی بسیار مهم، مشترک هستند. بالابر یا وینچ با تفاوت‌های زیاد در همه‌ی جرثقیل‌ها وجود دارد . وینچ قسمتی از جرثقیل است که روی کالسکه‌ی جرثقیل نصب می‌شود و موتور بالابر و قلاب و سیم بکسل یا زنجیر را در خود جای داده است .
بالابرهای سیم بکسلی
در بالابر سیم بکسلی رابط بین قلاب و بدنه دستگاه سیم بکسل است که دور درام پیچیده شده و چرخش درام بوسیله‌ی الکتروموتور و با کمک گیربکس نیرو را منتقل کرده و باعث حرکت قلاب و بالا و پایین بردن بار می‌شود. در اکثر مواقع جرثقیل‌های سیم بکسلی فقط به صورت برقی ساخته می‌شوند با ظرفیت بسیار گسترده ۲ تن تا ظرفیت ۱۰۰۰ تن و ارتفاع‌های مختلف قلاب تا ۱۵۰ متر بیابید.
بالابر در جرثقیل سقفی سیم بکسلی از قسمت‌های اصلی زیر تشکیل شده است:
موتور الکتریکی
سیم بکسل و درام
قرقره‌ها و قلاب
کنترل و تابلو
گیربکس
ترمز
انواع بالابرهای سیم بکسلی
بالابر سیم بکسلی دوکاره : وینچ فقط توانایی حرکت بالا و پایین را برای قلاب فراهم می‌کند.
بالابر سیم بکسلی چهارکاره : بدون کمک یک الکتروموتور اضافی امکان حرکت در طول و عرض (روی پل جرثقیل) را هم داشته باشد.
بالابر سیم بکسلی چهارکاره به همراه کالسکه:
جرثقیل سقفی سیم بکسلی چهارکاره نیز وجود دارد که مخصوص جرثقیل‌هایی با دو پل است. بالابر یا وینچ این جرثقیل‌ها به واسطه‌ی چرخ‌هایی، روی دو پل جرثقیل قرار می‌گیرد و می‌تواند توانایی و ظرفیت و سرعت بهتری فراهم نماید.
انواع برندهای بالابر سیم بکسلی
بالابر اشتال
اشتال یک برند معتبر آلمانی در زمینه ساخت انواع بالابر از جمله بالابر سیم بکسلی است. بالابرهای اشتال به صورت نو و استوک و همچنین به‌صورت دوکاره یا چهار کاره قابل تهیه و استفاده هستد.بالابرهای سیم بکسلی اشتال با خاصیت و قابلیت ضدانفجاری، مانند صنایع شیمیایی و نفت و گاز و صنایع دارویی و غذایی و ….
بالابر سیم بکسلی سامسونگ
شرکت کره‌ای سامسونگ یکی از موفق‌ترین تولید‌کنندگان بالابر زنجیری و بالابر سیم بکسلی است. قطعات یدکی آن نیز قابل تهیه و تعویض است.
بالابر پودم
همه‌ی جرثقیل‌های پودم سیم بکسلی هستند. بالابرهای پودم با توجه به قیمت و کارایی یکی از بهترین بالابرهای سیم بکسلی در کشور ما هستند که قطعات یدکی آن قابل تهیه و استفاده است. بالابرهای پودم از ظرفیت ۱ تا ۳۲ تن در بازار موجود می‌باشد.
بالابر برقی زنجیری
جرثقیل برقی زنجیری نوعی جرثقیل است که از برق به عنوان منبع اصلی نیروی خود برای انجام کارهای مختلف از جمله بلند کردن و جابجایی اجسام استفاده می‌کند. این نوع جرثقیل معمولاً در صنایع مختلف از جمله ساخت و ساز، حمل و نقل، خطوط تولید کارخانجات ، انبارها و سالن‌های مونتاژ و جابجایی اجسام سنگین از مکانی به مکان دیگر استفاده می‌شود. بالابر برقی از نظر ساختار مکانیکی بسیار مشابه بالابر دستی است با این تفاوت که از انرژی الکتریکی و کنترل‌های الکتریکی برای کارکردن بالابر به جای دست انسان استفاده می‌شود. توسط یک صفحه کلید آویز کنترل می‌شود .جرثقیل برقی یا بالابر برقی با ظرفیت نیم تن/ ۲تن / ۳ تن / ۶ تن و… به بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تمام جرثقیل‌های برقی زنجیری دارای برچسب مشخصات از جمله:
سازنده محصول
شماره سریال و مدل آن
ولتاژ تغذیه AC/DC
بسامد منبع تغذیه
ظرفیت مجاز مشخص شده برای باربرداری
اجزای بالابر برقی زنجیری
قلاب
قلاب به سیم بکسل متصل است و این دو نیز به بالابر وصل شده است. وظیفه قلاب نگه‌داشتن اجسام است. که به‌عنوان رابط اجسام با جرثقیل سقفی شناخته می‌شود. برای ساخت قلاب‌ها از آلیاژهای محکم استفاده می‌شود تا بتوانند بار زیادی را تحمل کنند.
بالابر
بالابر به عنوان دومین بخش حیاتی از جرثقیل سقفی است که یک سیم بکسل قوی دارد که به قلاب وصل شده است. خود بالابر هم وظیفه بالابردن، نگه‌داشتن یا پایین آوردن اجسام را دارد. کارکرد آن می‌تواند دستی یا به‌وسیله نیروی پنوماتیک انجام شود.
کالسکه یا واگن
کالسکه در بالای بالابر قرار گرفته و به آن متصل است. وظیفه‌ی آن پشتیبانی از بالابر است و در مسیر افقی جرثقیل حرکت کرده و می‌تواند باعث حرکت بار در این مسیر شود.
پل
پل‌ها به‌عنوان اصلی‌ترین اجزا در یک جرثقیل سقفی می‌باشد و از یک یا دو تیرچه قوی ساخته می‌شود که واگن را حمل می‌کند. برای ساخت پل، از تیرآهن‌های نورد استفاده می‌شود که به‌صورت تکی یا جفتی در کنار همدیگر قرار می‌گیرند و مناسب با نوع فضا و ظرفیت جرثقیل تعیین می‌شود؛ زیرا بار زیادی را تحمل می‌کند.
ریل باند
ریل باند روی سقف متصل می‌شود و جرثقیل سقفی بر روی آن حرکت می‌کند. از متریال‌ها و طرح‌های مختلفی برای ساخت این بخش استفاده می‌شود. از ساختار و مقاومت بالایی برخوردار است .
ضربه‌گیر
ضربه‌گیر یا اصطلاح دیگر ترمز جرثقیل سقفی، به قطعه‌ای گفته می‌شودکه وظیفه به حداقل رساندن نیروی ناشی از حرکت را برعهده دارد. واگن این جرثقیل‌ها، به‌صورت کنترل شده حرکت می‌کند. اما توقف و کاهش نیروی حرکتی آن‌ها نیازمند استفاده از ضربه‌گیر است. این قسمت می‌تواند به انتهای واگن، ریل یا پل متصل شود. به همین جهت قدرت ضربه ناشی از برخورد واگن به انتهای مسیر را به حداقل می‌رساند.
ریموت‌کنترل
به وسیله‌ی ریموت کنترل‌ها می‌توان حرکت جرثقیل‌های سقفی را کنترل کرد . ریموت‌ها به‌صورت بی‌سیم یا سیم‌دار هستند. در مدل‌های بی‌سیم، می‌توان ریموت را به کمک بلوتوث و تا فاصله مشخصی استفاده کرد.
وینچ و موتور گیربکس
وینچ وینچ به مجموعه‌ای گفته می‌شود که وظیفه بالا یا پایین‌بردن سیم بکسل را برعهده دارد. که از طریق چرخاندن قرقره، فرایند حرکت آن را تکمیل کند. موتور گیربکس وظیفه حرکت‌دادن جرثقیل در طول مسیر برعهده‌ی موتور گیربکس می‌باشد. همچنین بالا و پایین‌بردن سیم بکسل و بارها هم به کمک موتورها انجام می‌شود.
کارایی جرثقیل برقی
جرثقیل‌های برقی ازلحاظ کارایی در سه نوع ۲ کاره (اتصال قلاب در سقف) و با قابلیت لیفتینگ ، ۴ کاره (اتصال بر روی ریل از طریق ترولی) و با حرکت ترولی بر روی ریل قابلیت جابجایی افقی و ۶ کاره یا جرثقیل دروازه‌ای که حرکت در تمام جهات را برعهده دارند،موجود می‌باشند .
انواع جرثقیل برقی زنجیری با توجه به قابلیت حرکت
۱. جرثقیل برقی دوکاره:
( قابلیت حرکت به طور عمودی بالا و پایین ) که شامل یک وینچ می‌باشد که یک قلاب در بالای آن برای نصب در یک مکان ثابت نصب شده است.
۲. جرثقیل برقی چهارکاره:
( قابلیت حرکت عمودی بالا و پایین و افقی چپ و راست ) که شامل یک وینچ می‌باشد که با استفاده از یک شفت فولادی بزرگ به ترولی (کالسکه) وصل شده است.
۳. جرثقیل برقی شش کاره:
( قابلیت حرکت عمودی بالا و پایین و افقی چپ و راست و افقی دیگر به سمت جلو و عقب). لازم به ذکر است حرکت دوم افقی با اضافه کردن دو موتور محرک برروی جرثقیل‌های برقی ۴کاره ایجاد می‌شود.
کاربردهای جرثقیل برقی زنجیری
صنایع انبارداری و تحویل مواد
کارگاه‌های تولیدی و ماشین کاری
صنایع ریخته‌گری و فولاد
صنایع غذایی و دارویی
صنایع خودروسازی
صنایع شیمیایی
صنایع نساجی
ویژگی‌های جرثقیل برقی
ظرفیت بار: حداکثر وزنی که جرثقیل برقی قادر به جابه‌جایی آن است.
ارتفاع ترابری : ارتفاعی که جرثقیل برقی می‌تواند بار را به آن ارتفاع منتقل کند .
سرعت حرکت : جرثقیل برقی‌ها می‌توانند با سرعت‌های مختلف حرکت کنند .
