شگل چیست؟
کلمهی (shackles) در لغت به معنای غل و زنجیر می باشد . با توجه به اینکه ، در صنعتهای مختلف با نام شگل معروف است . شگل جرثقیل سقفی، حلقهی اتصال قابل حملی است برای جابجایی و بلند کردن بار و اتصال قطعات مختلف تجهیزات بالابری از شگل استفاده میشود. معمولاً شگل از یک میله منحنی از جنس فولاد ساخته میشود، و با حرارت شدید به میله ها، فرم و شکل، شگل مورد نیاز تولید میگردد، شگلها بهطور کلی به دو شکل نعل اسبی (خمیده)یا D شکل ساخته میشوند ، دارای یک عدد پین و دو عدد چشمی هستند . این محصول برای ایمنی بیشتر در هنگام قلاب زدن و حمل و نقل بارهای سنگین، استفاده میشود. شگل یک اتصال کننده قوی است که جابجایی بار، بین دو نقطه روی قطعه را ممکن میسازد، که شکستن آن بسیار دشوار است. بنابراین به منظور اتصال انواع شگل جرثقیل و انواع شگل قلاب ، شگل زنجیر جرثقیل، شگل قلاب جرثقیل، شگل سیم بکسل جرثقیل و … ، کاربرد شگل جرثقیل در صنایعی مانند کارخانه های ؛ شگل برای تولیدات فولادی، شگل برای جابجایی قطعات صنعتی بزرگ در بندرها ، شگل برای کارخانجات ساختمان سازی ، شگل تاورکرین و شگل دکلهای صنعتی بزرگ از این قطعه در جرثقیل استفاده میشود. بدنه شگل از فولاد یکپارچهی آهنگری شده بدون انجام هیچگونه جوشکاری ساخته میشود . پین از میلههای فولادی آهنگری و ماشین کاری شده ساخته میشود . برای خرید محصول و همچنین نیز نحوه بستن شگل جرثقیل سقفی با کارشناسان فنی ما تماس بگیرید.
مهمترین کاربردهای شگل
- جابجایی و بلند کردن بارهای سنگین
- ایمنسازی قطعات سنگین
- بکسلکردن
- متصل کردن قطعات باربرداری به یکدیگر
- متصل کردن قطعات به سازهها
- قلابسازی برای بارهای سنگین
در هنگام خرید شِگل، باید به نکات زیر توجه کنید:
شگلها از موادی مانند فولاد، آلومینیوم، پلاستیک ساخته میشوند. شگلهای فولادی از مقاومت بالایی برخوردار هستند و برای کارهای سنگین مناسب هستند. شگلهای آلومینیومی سبک و ارزانتر هستند و برای کارهای سبک و نیمه سنگین از آنها استفاده میشود .شگلهای پلاستیکی : مقاوم در برابر زنگ زدگی و مناسب برای کارهایی که نیاز به مقاومت در برابر زنگزدگی دارند.
- نوع شگل
- ظرفیت مجاز
- کیفیت ساخت
- قیمت شگل
- جنس شگل
نکات ایمنی استفاده از شِگل
- در صورت وجود اضافه بار به هیچ عنوان از شِگل استفاده نکنید.
- شِگلی که انتخاب میکنید مناسب وزن بار مورد نظر باشد.
- برای تعمیر شگل از چکش کاری استفاده نکنید.
- Shackles را به طور صحیح وصل کنید.
- از این قطعات برای بلند کردن بارهای ناپایدار یا نامتعادل استفاده نکنید.
- در صورت مشاهده هرگونه آسیب در این قطعه، از آن استفاده نکنید.
- شگل باید دارای علامت مشخصات سازنده باشند. استفاده از شگلهایی که فاقد این علائم هستند، به هیچ عنوان استفاده نکنید.
- استفاده از میل گرد، پیچ، مفتول و… به جای پین، به دلیل خمشدن آنها زیر وزن بار، خطرناک است.
- قبل از کار با شِگل و پین، آنها را از هرگونه آسیبدیدگی، خوردگی، زنگ زدگی و ترک خوردگی بررسی کرده و همچنین از پینهایی که رزوه آنها آسیب دیده است استفاده نکنید.
- شگل را در جلوی حرارت زیاد قرار ندهید.
شگلها ابزاری ضروری برای جابجایی و بلند کردن بارهای سنگین هستند. با استفاده صحیح از این قطعات میتوان از ایمنی افراد و تجهیزات اطمینان حاصل کرد.
انواع و کاربردهای شگل طبق استاندارد BS :
شگل D که شامل شگل بزرگ و کوچک است.
شگل چنگکی
شگل های نعل اسبی که شامل شگل هایی با ابعاد بزرگ و کوچک میباشند.
کاربرد شگل D کوچک
در این نوع شگل ها فاصله بین دو نقطه اتصال آن کوچک است ولی SWL آن بیشتر از نوع بزرگ است . مناسب برای استفاده با قلاب ،پیچهای گوشوارهای ،انواع اتصالات ،سیم بکسلهای چشمی دار و…
کاربرد شگل D بزرگ
از دیگر انواع شگل، شگل D بزرگ است. این شگل به دلیل بزرگ بودن فاصله بین دو فک آن، میتوان برای کارهای معمولی استفاده کرد.
کاربرد شگل چنگکی
این نوع شگل شباهت زیادی به شگل D دارد. با این تفاوت که این شگل دارای پین پیچی مخروطی میباشد. این تجهیزات به صورت اختصاصی برای استفاده با چنگک طراحی شدهاند و میتوان از آن در مواردی که نیاز است شگل از سوراخی ریز عبور کند مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربرد شگل نعل اسبی بزرگ
یکی دیگر از انواع شگل باربرداری، شگل نعل اسبی است و در ابعاد بزرگ و کوچک موجود میباشد . دارای فکهایی با فاصله زیاد از هم است. از این محصول در کارهای معمولی، بیشتر استفاده نمایند.
کاربرد شگل نعل اسبی کوچک
فاصلهی داخلی بین دو فک آن نسبت به نوع بزرگ کمتر بوده ولی SWL آن بیشتر از نوع بزرگ است .
عملیات حرارتی روی شگل ها با یکی از روش های زیر انجام میشود :
*حرارت تا ۵۰ درجهی سانتیگراد بالاتر از نقطه بحرانی فولاد و سپس سرد کردن در هوای آزاد.
*حرارت تا ۵۰ درجه ی سانتیگراد بالاتر از نقطه بحرانی فولاد و سپس قرار دادن در آب یا روغن با حرارت ۵۵۰ تا ۶۶۰ درجه ی سانتیگراد .
طبق استاندارد BS شگلهایی که عملیات سخت کاری و حرارتی روی آنها انجام شده است در قسمت قوس شگل ، کد ۰۴ یا ۰۶ به عنوان علامت کیفیت روی آن مشخص میشود . کارخانهی سازندهی شگل مسئول است ؛ نام سازنده ( نام تجاری آن ) ، اندازه ی شگل ، ظرفیت مجاز شگل (SWL) و برگهی گواهی سلامت فنی را همراه با شگل به خریدار عرضه نماید و همچنین باید مورد آزمون Proof Test قرار گیرند که این آزمون باید توسط بازرس خبره انجام شود.
برای جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی روی فولاد آهنگری شده را با پوشش گالوانیزه روی یا کادمیوم میپوشانند. شگلها براساس قطر بدنهی آنها مورد اندازه گیری قرار میگیرند . شگل ها کاربرد گسترده ای در عملیات باربرداری داشته و باید به دقت مورد استفاده و بازرسی قرار گیرند .
لازم به ذکر است که شگلهای با پین غیرپیچی معمولاً برای بلند کردن بار به صورت عمودی میتوانند فشارهای جانبی بیشتر از بار را تحمل کنند.
اغلب اوقات شگلها با پین پیچ و مهرهای تولید میشود که از این شگلها برای جاهایی که نیاز نیست تا شگل به طور پشت سر هم باز و بسته شود مورد استفاده قرار میگیرد .
موارد ایمنی و بازرسی کار با شگل
*هرگز بدون آگاهی و تجربهی لازم و شناخت خطرات، تجهیزات باربرداری مانند شگل را به کار نگیرید.
*علامت شناسایی و میزان ظرفیت مجاز و علامت کیفیت روی بدنهی شگل حک شده باشد.
*از به کار بردن شگلهای بدون علائم سازنده ، تناژ و… خودداری کنید.
*قبل از کار و قبل از برگرداندن شگل به انبار شگلها را از لحاظ ضعیف شدگی ، آسیب دیدگی ، خوردگی ، زنگ زدگی ، کج شدگی و … بازرسی کنید.
*پین شگل را از لحاظ سالم بودن ، صاف بودن ، خمیدگی ، ترک خوردگی و هرگونه آسیب دیگر بازرسی کنید.
*پین شگل باید به راحتی و با کمترین نیروی لازم درون چشمی شگل قرار گیرد و محکم شود.
*پینهایی را که رزوهی آن خراب شده به کار نگیرید.
*از قرار دادن میلهی گرد ، پیچ ، مفتول و … به جای پین شگل خودداری کنید زیرا بار باعث خمیدگی آنها میشود.
*جابجا کردن پینهای شگلهای مختلف با اندازههای متفاوت ممنوع است .
*اگر مقدار ضعیف شدگی شگل و اجزای آن بیش از ۱۰% مقدار اولیهی آن باشد شگل را به کار نگیرید .
*هرگونه عملیات کار گرم نظیر جوشکاری روی اجزای شگل ممنوع است .
*برای شناسایی شگلهای ناایمن از شگلهای ایمن ، از سیستم کدهای رنگی استفاده میشود.در این سیستم تجهیزاتی که به هر دلیل ناایمن هستند رنگ قرمز داشته و باید از رده خارج شوند و تجهیزاتی که مورد تأیید ایمنی می باشند رنگ سبز دارند.
*پینهای پیچی شگل را هنگام استفاده پس از محکم کردن مقدار کمی به آرامی شل کنید تا از باز شدن آن هنگام برداشتن بار جلوگیری شود.
*شگل برای تحمل نیروهای عمودی طراحی شده است نیروهای جانبی و مورب موجب تنش و آسیب دیدگی در شگل خواهد شد .
*اگر سیم بکسل بدون چشمی باشد هنگام کار باشگل احتمال آسیب دیدگی و پارگی سیم بکسل بسیار زیاد خواهد بود.
*اگر دهانهی شگل بیش از اندازه باز شود پین به درستی درون آن قرار نمیگیرد که این کار خطرناک است.
*اگر از چند اسلینگ برای جابجایی بار استفاده میکنید از شگل نعل اسبی که به اندازهی کافی بزرگ است استفاده کنید تا چشمیهای اسلینگ بهطور ایمن روی قسمت نعل اسبی قرار گیرند . قلاب جرثقیل حتما باید روی پین شگل قرار داشته باشد.
*معمولا شگلهای D شکل برای جابجایی بار با زنجیر به کار میروند.
*ضربه و حرکت بار روی شگل میتواند باعث شل شدگی و در رفتن پین شود که در این صورت امکان سقوط بار وجود دارد.برای جلوگیری از این کار از پینهای پیچ و مهرهای یا اشپیل دار استفاده کنید.
*برای جابجایی ورقهای بزرگ فلزی از نوعی شگل مخصوص برای این کار استفاده میشود که پین آن از درون سوراخ ورق فلزی وارد شده و شگل به قلاب جرثقیل وصل میشود .
*فاکتور ایمنی در طراحی شگلها ۶ برابر SWL آنها است.
*همواره شگلها را بهطور مناسب نگهداری و حمل کنید.
*برای جابجاییهای کوچک از پین و مهره ی شگل را محکم و کامل ببندید.
*هرگونه چکش کاری و آهنگری بر روی شگل به منظور رفع آسیبهای آن ممنوع است.
*قلاب جرثقیل همواره روی پین شگل قرار میگیرد نه روی قسمت نعلی شکل.
*هرگز به شگل حامل بار شوک وارد نکنید زیرا باعث آسیب دیدگی میشود.
*شگلها را در جای تمیز و خشک و عاری از گرد و غبار نگهدارید و از خوردگی آنها محافظت کنید.
*بر روی شگلهای با تناژ بالاتر از ۸۵ تن علاوه بر تستهای لازم توسط سازمانهای بازرسی باید تستهای غیر مخرب انجام شود همچنین این شگلها باید دارای شماره سریال بوده و گواهی نامهی تأییدیهی مواد به کار رفته در ساختمان شگل را نیز داشته باشند.
*شگلهایی که دچار ضعیف شدگی شدید هستند از ناحیهی قوسی شکل و پین آن به راحتی قابل شناسایی هستند از آنها استفاده نکنید.
*اضافه بار منجر به تغییرات خطرناک در ساختمان شگل میشود . پین خم شده و شگل کشیده و دهانهی آن نیز دچار تغییر میشود . از شگل متناسب با ظرفیت بار استفاده کنید.
*چشمیهای شگل را بازرسی کنید تا با یکدیگر در یک راستا باشند و از شگلهای تاب خورده استفاده نکنید.